SURİYE Arap Cumhuriyeti

Konu: SURİYE Arap Cumhuriyeti Ptsi Ağus. 22, 2011 10:10 pm

Suriye Arap Cumhuriyeti (Arapça: الجمهورية العربية السورية, El-Cumhuriyyetü'l-Arabiyyetü's-Suriyye ) kısaca Suriye (Arapça: سوريا ‎ya da سورية ). Ortadoğu'da Lübnan, İsrail, Ürdün, Irak ve Türkiye ile komşu bir ülkedir. Akdeniz'e kıyısı vardır. Başkenti ve en büyük şehri Şam, resmi verilere göre 2004 - de nüfusu 17,921 milyon kişidir^[3]. Halep, Lazkiye, Humus, büyük şehirlerindendir.

1963'ten beri ülke Baas Partisi tarafından yönetilmektedir; devletin başında 1970'ten beri Esed ailesinden biri olmuştur. Suriye'nin şimdiki devlet başkanı, ülkeyi 1970'ten öldüğü 2000 yılına kadar yöneten Hafız Esed'in oğlu Beşşar Esed'dir. ^[4] 2011 yılının Mart ayında Ortadoğu'da yaşanan dalgalanmalardan etkilenerek sokağa dökülen halk gösteriler düzenledi. Halkın reform istemesi ve onlarca kişinin ölümü sonucunda Naci Itri'nin başbakanlık görevinde olduğu hükümet 29 Mart 2011 tarihinde istifa etti. Naci Itri, hükümet kurulana kadar Beşşar Esed tarafından geçici olarak başbakan olarak atandı.^[5]^[6] Aynı gün başkent Şam başta olmak üzere pek çok şehirde onbinlerce kişi hükümet yanlısı gösteriler düzenledi. ^[7]

Konu başlıkları

Coğrafi Konum ve İklim

Akdeniz'in doğusunda yer alan Suriye'nin batısında dağlık bir kütle yer alır. K-G yönünde uzanan Ensariye dağları Türkiye'deki Nur Dağlarının bir uzantısı şeklinde Anti-Lübnan dağları olarak İsrail'e kadar kıyı boyunca uzanır. 1000 m yükseklikteki bu dağlar kıyıya paralel uzanması nedeniyle deniz etkisinin Suriye'nin iç kısımlarına sokulmasını önler. Suriye'nin iç kısımlarında çöl şartları etkilidir. Suriye'nin güneydoğusunda Suriye Çölü yer alır. Suriye'nin 2/3 si çöllerle kaplıdır. Akdeniz kıyısında Akdeniz iklimi egemen. Tarım ve hayvancılık halkın temel uğraşıdır. Suriye'nin yeraltı kaynakları arasında petrol ve fosfat çok önemlidir.

Fiziki Suriye Haritası
Suriye de yerleşim olan tek ada, Arwad
Suriye Çölü

Nüfus

Başlıca etnik gruplar: Arap (%90,3), Kürt (%9), Ermeni, Çerkes ve Suriye Türkleri.^[8]

Suriye etnik yapısı :% 77-83 Arap ,% 7-8 Kürt ,% 5-6 Türk ,% 2 Ermeni,% 1 Çerkez,% 1 diğer, ayrıca Filistin ve Iraklı mülteciler.

Dini gruplar: Sünni (%74), Nusayri (%12), Hristiyan (%10), Dürzi (%3) ve az sayıda diğer İslami hizipler, Yahudi ve Yezidi.^[8]

Ülkeye ait Nüfus Yoğunluğu Haritası(1993)
Suriye'nin Din ve Mezhep Haritası
Suriyedeki Hristiyanlar

Tarih

Suriye, tarih boyunca Kenanlılar, İbraniler, Aramiler, Asurlular, Babilliler, Persler, Yunanlılar, Romalılar, Bizans, Araplar, Selçuklular, Haçlılar ve Osmanlı Devleti tarafından yönetilmiştir. Başkenti Şam Emevi İmparatorluğu'nun merkezi ve Memlûk Devleti'nin bölgesel yönetim merkeziydi. Şam, 1260 yılında Memlük İmparatorluğunun başkenti olmuş, 1400 yılında, Timur tarafından saldırıya uğrayıp yok edilmiştir. 1517'de Osmanlı egemenliğine girmiş ve tam 403 sene boyunca Osmanlı tarafından yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı yönetiminden çıkmıştır.

1920'den 1946'ya kadar Fransa yönetiminde kalmıştır.^[9] 1946'daki bağımsızlık ilânından sonra, 1958 Şubat'ında, Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır. Bu birliktelik, ancak 3 yıl sürmüştür ve iki ülke 1961 yılında ayrılmışlardır. Suriye, Altı Gün Savaşı'nda Golan Tepeleri'ni kaybetmiştir. İsrail, 1981 yılında burayı, tek taraflı olarak ilhâk etmiştir. Bu işgal, bugün halâ iki ülke arasında sorundur.

Bilgiler

Kullanılan telefon hatları: 1.313 milyon (1997)
Radyo yayın istasyonları: AM 14, FM 2, kısa dalga 1 (1998)
Radyolar: 4.15 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 44 (1995)
Televizyonlar: 1.05 milyon (1997)
İnternet servis sağlayıcıları: 1 (2000)
İnternet kullanıcıları: 20,000 (2000)

Yönetimsel yapılanma

Suriye'nin valilikleri

Suriye'nin illeri

Suriye yönetimsel olarak on dört ile bölünmüştür. En yüksek yönetimsel bölüm olan il Suriye'de Arapça محافظة muhafaza olarak adlandırılır. On dört il, Arapça منطقة mıntıka olarak adlandırılan altmış ilçeye, ilçeler de Arapça ناحية nahiye diye adlandırılan 206 bucağa bölünmüştür. Bucaklar, en küçük yönetimsel birim olan köyleri içinde barındırır.

Türkiye-Suriye İlişkileri

İlişkiler ilk önce fransız mandası sonrası Hatay'ın önce bağımsız olması sonrada Türkiye katılması nedeniyle gergindi. Suriye haritalarında Hatay uzun süre Suriye toprağı olarak gösterilmeye devam edildi. 2. Dünya Savaşı sonrası başlayan kutuplaşma ve Soğuk Savaş döneminde Türkiye Batı İttifakın yanında ver alırken, Suriye Sovvetler ile yakınlaştı, daha sonraki yıllarda ise Türkiye'nin Fırat Nehrine yaptığı barajlar ile başlayan su sorunu ve ülkenin PKK gibi terör örgütlerini karşı yumuşak davranışı, ilişkilerdeki gerginliği korudu.

Başkan Hafız Essad'ın ölümü sonucu yerine geçen oğlu Beşşar Essad döneminde ise ilişkiler önce normale dönmeye sonrada ısınmaya başlamıştır

13 Ekim 2009 tarihi itibariyle Türkiye ve Suriye arasında imzalan anlaşma gereği taraflar arası vize uygulaması kalkmıştır.İki ülkenin vatandaşları pasaport kontrolüyle 90 günlük serbest dolaşma hakkına sahip olmuşlardır.
Türkiye-Suriye Dostluk Barajı, Asi Nehrine inşa edilecek baraj, su ve enerji sağlamanın yanında Hatay ilinde yer alan kurutulan ve tarıma açılan Amik Gölü havzasındaki su taşkınları sonucu meydana gelen zararları önyecektir ^[10].