UEFA'dan futbolsevere 'Futbol Sözlüğü'

UEFA’nın dil servis ünitesi iki yüksek eğitim kurumuyla işbirliği yaparak oyunun dilini anlatan bir sözlük hazırladı.




Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA)’nin liderliğinde çıkarılan sözlük kitapçılarda satışa sunuldu.

Futbolun özel terminolojisinin başka dillerde çevrilmesi zor olmasından dolayı, UEFA’nın dil servis ünitesi iki yüksek eğitim kurumuyla işbirliği yaparak oyunun dilini anlatan bir sözlük hazırladı.
"Praxiswörterbuch Fußball" diye isimlendirilen cep sözlüğü, Alman referans kitapları yayıncısı Langenscheidt tarafından marketlerde satışa sunuldu. İngilizce Almanca ve Fransızca dillerinde yayınlanacak sözlük, her dilde bin 800 terim içeriyor. Sözlükte UEFA ve FIFA tarafından kullanılan resmi terimlerin yanında profesyonellerin ve sıradan taraftarların günlük yaşantısında kullandığı terimler de yer alıyor.
Sözlükte her terimin detaylı bir açıklaması yer alıyor ve terimler 6 bölümde kategorize ediliyor. Her bölümde, terimler Almanca girişe göre alfabetik sıraya göre listeleniyor. Terimlere çabuk ulaşmak için 3 farklı dizin sözlüğün sonunda yer alıyor. Ayrıca, her dizin eşanlamlı sözcükler yanında sözlükteki tüm terimleri kapsıyor.
Terminoloji projesi
UEFA dil servisleri sorumlusu Florian Simmen, "UEFA liderliğindeki terminoloji projesinin bir sonucu olan bu sözlük, Münih’teki Sprachen & Dolmetscher Enstitüsü(SDI) ile Cenevre’deki Ecole de traduction et d’interprétation (ETI) isimli dil ve çevirmen kuruluşlarının işbirliğiyle gerçekleştirildi. Aynı zamanda sözlük yayıncılığıyla ilgilenen Langenscheidt şirketiyle ortaklık kurduk" dedi.
UEFA’nın dil uzmanlarının birkaç yıldır aletleri ve terminoloji verilerini çevirmek için çalıştıklarını belirten Simmen, "2005 yılında İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinde olmak üzere 3 resmi dilde sözlük yayınlama fikri doğdu. Sporda etkili iletişim şart. Kapsamlı ve güvenilir olan bu sözlük, kullanımı kolay şekliyle okuyucular için oldukça yararlı olacak" diye konuştu.
Sözlüğün hedef kitlesi sadece çevirmenlerin yanında medya yetkililerini, dernek temsilcilerini, koçları, futbol yöneticilerini ve taraftarları içeriyor. UEFA’nın bu sözlükle futboldaki dil engelini aşmayı ve futbol camiasında taraftarlar arasındaki diyalogu ilerletmeyi amaçladığı belirtiliyor. -



zaman

açık: Saha uzun çizgilerine paralel sağaçık ve solaçık oynayan hücum oyuncuları.
<LI>adam adama savunma: Savunmanın rakip takımın hücum oyuncularını teke tek tutması.
<LI>altın gol: Uzatmada atılan "atan galip" golü.
<LI>antrenör: Takımı çalıştıran hoca.
<LI>asist: Gol pası.
<LI>aşırtma: Kalecinin kaleden epey öne çıktığı durumda topun dibine vurarak kaleckiyi aşırtarak kaleyi buldurma.
<LI>aut: Topun rakip tarafından kale dışına atılması.
<LI>avantaj: Hücumdaki takıma yapılan bir faulün görmezden gelinmesi.
<LI>baraj: oyuncu duvarı.
<LI>bek: Savunma oyuncuları.
<LI>beraberlik: Golsüz maç veya eşit gollü maç.
<LI>beşlik: Topu bacakarasından geçirmek.
<LI>bindirme: Topu öndeki oyuncuya atıp tekrar almak üzere fırlama.
<LI>boş koşu: Topsuz alanda hareketlenme.
<LI>burun: Topa dikine ayakkabının burnuyla vurmak.
<LI>centilmenlik: Sonuçta futbolun bir spor olduğunu akılda tutarak oynama.
<LI>çalım: Top ayaktayken rakibi geçme.
<LI>damar binmesi: Bacak damarlarının üst üste gelerek ayağı kilitlemesi.
<LI>devre: 15 dakikalık ara.
<LI>dış: Topa ayağın sırtıyla vurma.
<LI>diziliş: sahada yayılış şekli, 4-3-3, 3-5-2.
<LI>doğrudan serbest atış: faul. Bir kasdi hareket sonrasında topun engelsiz olarak doğrudan atış vuruşu yapılması.
<LI>dolaylı vuruş: Endirekt olarak duran topun kullanılması.
<LI>duvar pası: Verkaç.
<LI>eldiven: Kalecide meşin eldiven, hakem ve futbolcularda soğuk havada pamuklu.
<LI>engelleme: Hareketli oyuncunun önünü kesme.
<LI>falso: Topun yanına vurmak.
<LI>feyk: Şaşırtmacalı ayak hareketleri.
<LI>fizik oyuncu: At gibi koşan, ikili mücadelelerde topu alan, güçlü oyuncu.
<LI>fol: Kuralları çiğneyerek bir oyuncuyu kasden durdurma.
<LI>forma: Takımları birbirinden ayıran renkli, numaralı, reklamlı üst giysi. Hakemde siyah.
<LI>forvet: Hücum.
<LI>galip: Maçı kazanan takım.
<LI>geri pas: Savunmanın topu kaleciye atması. Kafayla.
<LI>gizlenme: Hücum oyuncusunun asıl yerinden başka bir yerde bulunması.
<LI>göğüs: Topu havada göğüsle karşılama.
<LI>haf: Orta saha oyuncusu.
<LI>hakem: Maç yöneticisi.
<LI>havadan oynama: Topun salaklaştırılması, pasın ayağa doğru değil havaya doğru atılması.
<LI>iç: Topa ayağın içiyle enlemesine vurma.
<LI>kademe: Savunma ile hücum oyuncularının teke tek mücadelesinde ikinci savunma oyuncusunun yakın durması.
<LI>kale alanı: Yan direklerin kale çizgisi boyunca 5,5 m uzaklıktaki noktalarından çizilen 5,5'luk alan.
<LI>kale atışı: Auta giden topun kale alanından oyuna sokulması.
<LI>kale çizgisi: Kalenin ortasında durduğu, sahanın enine çizgileri.
<LI>kale: Kalecinin koruduğu 7.32 uzunluk, 2.44 yükseklikte üç direkli, ağlı gol hedefi.
<LI>kart: Kırmızı kart oyuncuyu oyundan atar, sarı kart ihtardır.
<LI>kasap: Top geçer adam geçmez anlayışındaki oyuncu.
<LI>kayarak müdahale: Rakibin ayağındaki topu düşer gibi kapma.
<LI>kesilmek: Uzun bir koşudan ve mücadeleden sonra nefesin tıkanması.
<LI>kondisyon: Maç süresince nefes ve kaslara hakim olma.
<LI>korner atışı: Köşe atışı.
<LI>korner: Savunmanın topu kendi kale çizgisinden oyun dışına atması.
<LI>krampon: Futbol ayakkabısının tabanındaki çıkıntılar.
<LI>libero: Takımın yöneticisi, oyun kurucusu.
<LI>mağlup: Maçı kaybeden takım.
<LI>markaj: Topsuz alanda hücum oyuncusunun savunma tarafından adım adım takibi.
<LI>müdahale: Topa hamle.
<LI>ofsayt: Hücum sırasında pas bekleyen oyuncunun rakip kale çizgisiyle arasında iki rakip oyuncunun bulunmaması durumunda kalması. Tkop rakipten, kaleden, taçtan, kornerden gelirken bu durum oluşmaz.
<LI>ofsayta düşürme: Rakip oyuncusunu pas beklerken, savunmanın aniden öne çıkarak ofsayta düşürmesi.
<LI>orta: Saha içinden ceza sahasına uzun paslar.
<LI>oyun süresi: 45 dakikalık iki devreden oluşan 90 dakika.
<LI>oyuncu değiştirme: En çok 3 oyuncu.
<LI>pas: Topu düzgün biçimde kendi takım oyuncusuna aktarma.
<LI>penaltı noktası: Kaleye dik uzanan 11 m.nin bitimindeki nokta.
<LI>penaltı: Penaltı noktasından doğrudan serbest vuruş.
<LI>pozisyon kaybı: Topu alan oyuncunun topu fazla tutması sebebiyle rakibin kapanması.
<LI>pres: Hücum oyuncusunun topla oynamasını sonuna kadar savunmanın takip etmesi.
<LI>rövaşata: Top havadan süzülerek gelirken oyuncunun topa havada müdahale için ayaklarını havalandırıp kendisini geriye yere atarak ayaklarıyla makas gibi topa vurması.
<LI>saha: Çim zeminli, uzunluğu m, genişliği m.
<LI>stoper: 3-2-5 dizilişinde savunmanın ortasındaki oyuncu.
<LI>şişirmek: İnen topa hava basmak.
<LI>şort: Forma altına giyilen siyah veya beyaz külot.
<LI>şut: ayakla veya kafayla topa sert vuruş.
<LI>taç atışı: Taça çıkarılan topu iki elle tutarak başın üstünden fırlatma.
<LI>taç çizgisi: Sahanın uzun kenarları.
<LI>taç: Topun saha yan (uzun) çizgilerinden dışarı çıkması.
<LI>tek pas: Oyuncunun top ayağına gelir gelmez hemen arkadışına tek hamlede çıkarması.
<LI>teknik direktör: Takımı bir sistemle sahaya süren hoca.
<LI>teknik oyuncu: Topla cambaz gibi oynayan, iyi pas atan oyuncu.
<LI>top: Ağırlık 410-450 gr, çevresi 68-70 cm., meşin.
<LI>topsuz oyun: Topun hareketine göre boş alanda ileri geri hareket.
<LI>topuk: Topa topukla vurma.
<LI>tozluk: Dize kadar gelen çorap.
<LI>uzatma:
<LI>vole: Top yere inmeden havadayken vurma.
<LI>vücut çalımı: Rakibi vücut hareketiyle aldatarak, hatta yere düşmesini sağlayarak atlatma.
<LI>yan hakem: Yardımcı hakem.
<LI>yarıvole: Top yere değer değmez havalanırken vurma.
<LI>yedekler: 7 kişi.
<LI>zidankafası: Küfürle taciz eden rakibin göğsüne kafa atarak yere yıkmak.
<LI>zon: Alan savunması.
Kaynakça


<LI>İlhan Durusoy, ''Futbol Teorisi'', Boyut Yayınları, İstanbul, 2002.
</LI>