Rakamlarla Yunanistan'ın 'it dalaşı'

Yunanistan çok a??r bir ekonomik krizin e?i?inde. Peki, ne oldu da böyle bir e?i?e geldi ve ‘?t dala??’ ile bunun ne ilgisi var? Askeri harcamalar? saklamak için verileri gizleme adeti olan ülkenin rakamlar? sorular?n cevab?n? veriyor:





U?ur Gürses'in kö?e yaz?s?
?t dala??’, kar??t sava? uçaklar?n?n ‘dala?mas?n?’ tan?mlayan askeri bir terim. Ama bu terimin yan?na Yunanistan gelince daha fazla anlam kazan?yor. Çünkü ço?unlukla bunun muhatab?n?n ülkemize ait sava? uçaklar? oldu?unu biliyoruz. Peki, bunun, bugüne uzanan ekonomik krizle bir ba?lant?s? var m?yd?? Evet, Yunanistan’?n bugün kar??la?t??? krizle ba?lant?l? eski bir sab?kas? var çünkü:
Askeri harcamalar? saklama u?runa edinilen veri gizleme al??kanl???.
Yunanistan bugün çok a??r bir ekonomik krizin e?i?inde. Henüz ‘yeterince’ a??r de?il. Ama kar?? kar??ya oldu?u durumu çok iyi ve do?ru biçimde yönetemezse a??r bir krize yuvarlanacak.
Peki, ne oldu da böyle bir e?i?e geldi Yunanistan? ‘?t dala??’ ile ne ilgisi var?
Yunanistan ekonomiyle ilgili kamu verilerinin do?rusunu saklama konusunda sab?kal?yd?, bunu tekrarlad??? ortaya ç?kt?. Geçmi?te bütçe aç??? ve borç stoku verilerini dü?ük göstermi? ve ‘yakalanm??t?’. Avrupa Birli?i’nin istatistik organ? olan Eurostat’?n tüm uyar? ve çabalar?na kar??n do?rusunu yapmam??, sonunda da 2004 y?l?nda Avrupa Komisyonu’nun müdahalesi gelmi?ti.

Yunanistan, 2000 y?l?nda avroya kat?lan 12. ülke olarak Eurozone’a kabul edilirken, buna ili?kin süreçte bütçe aç??? say?lar?n? da Maastricht kriterlerine ‘uydurmu?tu’. GSYH’n?n yüzde 3’ünü a?mamas? beklenen kritere göre, Yunanistan yüzde 3’ün alt?nda bir seviye tutturuyordu. Tabii bunu da bütçe harcamalar?n?n bir bölümünü saklayarak yapm??t?! Yunanistan 1999’dan itibaren artan biçimde a??rl?kla askeri harcamalar?n? büyük bir özenle saklam??, bütçe aç???n? dü?ük göstermi?ti. Böylece Eurozone’a giren 12. ülke olman?n yolunu açm??t?.

Yunanistan 2000-2004 y?llar? aras?nda, GSYH’n?n yüzde 1.5-2 aral???ndaki bir askeri harcama kalemini her y?l hem kamuoyundan, hem de Avrupa Birli?i’nden saklam??t?. Dört y?lda saklanan askeri harcama toplam? 7.5 milyar avro idi.
2004’den sonra Yunanistan’?n veri saklama ve yanl?? raporlama al??kanl???n?n ortadan kalkmad??? tekrar anla??ld?. Avrupa Komisyonu’nun geçen ay aç?klad???, Yunanistan’?n bütçe ve borç istatistiklerine ili?kin raporda; 2004’deki veri saklama ve yanl?? raporlama vukuat? an?msat?l?yor, 2005-2009 aras?nda be? ayr? raporlamada Eurostat’?n verilerinin çekince ile yay?mland???, çekince notu olmayan verilerin ise yay?m? öncesinde ya da i?lenmesi sürecinde Eurostat’?n yo?un müdahalelerinin oldu?u an?msat?l?yor. Yani, 2000-2004 aras?ndaki sorunlar?n,2005-2009 aras?nda da devam etti?i vurgulan?yor.
?lginç olan?, 2004 Y?l?nda seçimler sonras?nda iktidara gelen Karamanlis, bu sorunun PASOK iktidar?ndan miras kald???n? söylüyordu. 2009’daki seçimlerden ba?ar?yla ç?kan PASOK ve lideri Papandreou, iktidar? Yeni Demokrasi partisinden teslim al?rken de benzer bir miras? teslim alm?? oldu. Böylece bu sorunun bir istatistik hatas?, ihmal ya da yöntem farkl?l??? olmad???, tersine ‘kurumsall???’ tescillenmi? oldu. Kald? ki, 2009 için GSYH’n?n yüzde 5’i kadar bir farkl?l???n ne oldu?unu da merak etmiyor de?iliz.
Yunanistan’?n bir taraftan askeri harcamalar?n? saklama, di?er taraftan da AB’nin parasal birli?i içinde kalma ve mali göstergelerini yalanlarla daha iyi gösterme çabas? sürdürülemez noktada ‘elinde patlad?’.
Yunanistan, do?rular?n? saklama konusunda ‘AB tescili’ alm?? durumda. ?imdi her ne kadar ‘mali disiplinle i?leri yoluna koyma’ sözü veriyor olsa da, hâttâ bunu uygulamaya koyuyor olsa da, art?k hep ?u soru ak?llarda olacak; “bu sonuçlar do?ru mu?”
Yunanistan ?imdi, ‘aba alt?ndan sopa’ göstererek Avrupa Birli?i ile yeni nesil bir ‘it dala??na’ giri?iyor; “Benim sorunum, hepimizin sorunu. Ben batarsam, parasal birlik de, ortak para da batar”! Askeri ‘it dala??ndan’, mali piyasalardaki ‘it dala??na’ uzanan Yunanistan’?n i?i önümüzdeki dönemde çok zor. Hele böyle kriz dönemlerinde ‘eski hesaplar’ aç?l?p, bahaneler raftan indirilirken.
ugur.gurses@e-kolay.net
(Radikal)