Akif BEK? ‘Kendimi Türkiye’de çarm?ha gerilmi? gibi hissediyorum” diyor, Patrik Bartholomeos. ‘Ama çarm?ha gerilseler de burada kalmay? tercih ettiklerini’ bilhassa vurguluyor.
“Çünkü” diye aç?kl?yor; “?ncil’de, ?sa’ya yaln?zca inanmam?z de?il, ayn? zamanda onun için ac? çekmemiz gerekti?i yaz?yor.”
Bir an için anlamaya çal??t?m, Fener Rum Parti?i’nin hissiyat?n?.
‘Quo Vadis?’ menk?besini ça?r??t?ran bir ruh hali sezdim.
Roma’dan kaçarken yolda ?sa’ya rastlayan Aziz Peter’in yerine mi koyuyordu kendini?
***
Hepimizin kendini buldu?u destanlar vard?r.
Okudukça kabar?r duygular?m?z, ürperir, diken diken olur tüylerimiz...
Kahramanlar?m?zla özde?lik kurar, tarihin karanl?k sokaklar?nda ruhani bir yolculu?a ç?kar?z onlarla.
Ayn? ac?lar? tekrar ya?ar, ayn? serdengeçti hülyalara dalar?z.
Onlar?n yerine koyup kendimizi, çarm?ha gerilmi? gibi hissetti?imiz de olur.
San?r?m Bartholomeos, benzer bir dolduru?a getirmi? kendini.
Amerikan CBS kanal?n?n ‘60 Dakika’ program?na konu?urken, akl?ndan neler geçirdi?i o kadar belli ki...
Çekim s?ras?nda, hemen orac?kta... Roma’ya gitmi? Patrik, havarilerden Aziz Peter olmu?, ?mparator Neron’un ç?ld?rtan zulmünü görmü?, kaçarken yolda ?sa peygambere rastlam??...
‘Quo Vadis, Domine!?’ diye sormu? ona, ‘Efendimiz! Nereye gidiyorsun?’...
?sa’n?n cevab? öyle çarp?c?, öyle dramatik olmu? ki... “Roma’ya yeniden çarm?ha gerilmeye gidiyorum” demi? ?sa, “Çünkü sen, benim kurtaraca??m insanlar? b?rak?p kaç?yorsun.”
T?pk? Aziz Peter gibi sars?lm?? Patrik... ??te o anda karar vermi? kalmaya, çarm?ha gerilme pahas?na ‘kutsal az?nl???n’ ba??na dönmeye...
***
Menk?benin kayna??, Yeni Ahit kitaplar?nda gönderme yap?lan bir rivayettir.
Aziz Peter, döndükten sonra öldürülür Roma’da...
Yüzy?l kadar önce, Nobel ödüllü Leh yazar Henryk Sienkiewicz, bu menk?beyi destanla?t?ran roman?n? kaleme alm??t?; ‘Quo Vadis?’...
Patrik Bartholomeos, mülakât vermek yerine, ‘Nereye Gidiyorsun?’ roman?ndan insan?n içine i?leyen pasajlar okuyor sanki.
Can çeki?iyor hayali çarm?hlarda, görülmemi? i?kencelere maruz kal?yor, dayan?lmaz ?st?raplara düçar oluyor, ‘Reva m?d?r?’ diye soruyor, sorguluyor... Sonra, insano?lu ad?na ‘ilk günah’?n kefaretini pe?in ödeyen çarm?htaki ?sa’y? getiriyor gözlerinin önüne... Havarileri dü?ünüyor, Peter’in ?sa’ya yakla?an fedakarl???n? ve di?er kurbanlar?...
Az?nl?ktaki cemaatine nas?l sahip ç?kacak?
Co?uyor...
Ama buras? Roma de?il, tarih 2 bin y?l öncesi de?il, ba?taki ‘zalim Neron’ de?il, konu?tu?umuz mevzu bir roman de?il, Fener Rum Patri?i de Aziz Peter de?il...
De?il de de?il yani...
Gel de bunu Patrik’e anlat!
***
Seçilmi? zaferleri, seçilmi? travmalar? anlatan destanlar?n, bizden evvelkilerin ba??na gelenleri tevatür yollu hikâye eden menk?belerin, gerçek-üstü ‘mit’lerin dünyas?nda ya?amak böyledir!
Gerçeklikten kopu?a sürükler insan?, fena yan?lt?r...
‘Zulüm edebiyat?’n?n etkisinden kurtulamazsan?z, gerçekle hayal iç içe geçmeye ba?lar...Yel de?irmenlerine kar?? sava?an Don Ki?ot derekesine dü?ürür, hayaletlere yumruk sallat?r, gölgelerle kavga ettirir insan?...
‘Mübala?a sanat? yapay?m’ derken, derdinizi anlatamaz, irrasyonel bir alana savrulursunuz.
Hakl?yken haks?z duruma dü?tü?ünüzle kal?rs?n?z, ba?ka da bir i?e yaramaz.
***
Bugünlerde birço?umuz, ellerimizde kendi destanlar?m?z, kendi menk?belerimizle ayn? ?eyi yapm?yor muyuz?
Duygular?m?z? kabartacak ne bulsak, kendi kendimize veriyoruz co?kuyu.
Peki ya sonuç?...
Bugün içinde bulundu?umuz gerçeklere, ko?ullar?m?z? iyile?tirmeye, daha iyi bir hayat kurmam?za faydas? var m??
Akif BEK? / Radikal
akif.beki@radikal.com.tr